In België is er leerplicht voor iedereen tussen 6 en 18 jaar. Leerplicht, geen schoolplicht. Leerplichtige kinderen moeten dus niet naar een erkende school, maar kunnen ook huisonderwijs volgen. Dat wil niet altijd zeggen dat kinderen thuis les krijgen. Huisonderwijs of thuisonderwijs is veel meer dan “kinderen die niet naar school gaan”. In het onderwijsdecreet XXIII wordt uitgelegd wat huisonderwijs inhoudt.
Onderwijsdecreet XXIII Art. II.1. In artikel 3 van het decreet Basisonderwijs van 25 februari 1997, het laatst gewijzigd bij het decreet van 21 december 2012, worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° punt 24° wordt vervangen door wat volgt:
“24° huisonderwijs:
– het onderwijs dat verstrekt wordt aan leerplichtigen van wie de ouders beslist hebben om hen niet in te schrijven in een door de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap of de Duitstalige Gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school;
– onder huisonderwijs wordt eveneens verstaan het onderwijs dat aan een leerplichtige wordt verstrekt in het kader van de toepassing van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 juni 1990 waarbij de voorwaarden worden vastgesteld waaronder in bepaalde gemeenschapsinstellingen voor observatie en opvoeding en in onthaal en oriëntatiecentra en in de observatiecentra, ressorterend onder de bijzondere jeugdbijstand aan de leerplicht kan worden voldaan;”;
2° in punt 27°bis wordt het woord “leefeenheid” vervangen door het woord “leefentiteit”.
Uit het decreet kunnen we besluiten dat huisonderwijs alle onderwijs is dat niet gegeven wordt in een school die erkend, gefinancierd of gesubsidieerd wordt door de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap of de Duitstalige Gemeenschap. Bovendien maakt de overheid binnen het huisonderwijs ook nog een onderscheid tussen collectief en individueel onderwijs. Dit zijn officieuze termen die niet in de wet zijn opgenomen, maar wel worden gebruikt binnen de overheidsdiensten.
Individueel huisonderwijs is onderwijs dat je zelf geeft of laat geven door een privéleraar. Het lesgeven wordt bij wijze van spreken aan de keukentafel gegeven. Bij collectief huisonderwijs gaan je kinderen naar een privéschool of organiseer je samen met andere ouders het huisonderwijs voor jullie kinderen. Onder privéscholen verstaan we: Europese scholen; internationale scholen die door het International Baccalaureate (IB) te Genève geaccrediteerd zijn; internationale scholen waarvan de studiebewijzen, na een gelijkwaardigheidsonderzoek door het Agentschap voor Kwaliteit in het Onderwijs, als gelijkwaardig worden beschouwd; scholen gelegen in het buitenland.
Alle leerlingen die niet ingeschreven zijn in een privéschool moeten een verklaring van huisonderwijs insturen. Leerlingen van privéscholen zijn hiervan vrijgesteld.
Privéscholen Concreet
Europese scholen
Europese scholen zijn scholen die onder toezicht staan van de overheden van alle lidstaten van de E.U. Ze hebben een eigen onderwijsproject en worden beschouwd als openbare instellingen. In België zijn er vier Europese scholen: in Mol, Sint-Lambrechts-Woluwe, Ukkel en Elsene.
Internationale IBscholen
Internationale scholen die door het International Baccalaureate (IB) geaccrediteerd zijn, bieden een studieprogramma aan voor leerlingen van 3 tot 19 jaar. Meer dan een miljoen leerlingen verdeeld over 146 landen volgen zo’n opleiding.
Dit zijn de scholen in België die op de lijst van ons ministerie van onderwijs staan:
Antwerp International School International
Montessori School International School of Brussels
Scandinavian School of Brussels
St John’s International School
The British School of Brussels
DY Patil Antwerp British School
Internationale scholen waarvan de studiebewijzen als gelijkwaardig worden beschouwd
De internationale scholen waarvan de studiebewijzen, na een gelijkwaardigheidsonderzoek door het Agentschap voor Kwaliteit in het Onderwijs (AKOV), als gelijkwaardig worden beschouwd, zijn scholen die in België gevestigd zijn, maar georganiseerd worden vanuit het onderwijs dat in een ander land gereglementeerd/erkend is. Zij worden ook gecontroleerd door de onderwijsinspecteurs van de overheid van dat land. Zo heb je de Duitse, Amerikaanse, Britse, Japanse of Franse scholen.
Het ministerie van onderwijs hanteert voor deze categorie scholen een strikte lijst van scholen die door het AKOV zijn opgesomd. Wij zouden hierbij durven opmerken dat het nochtans niet de scholen zijn die geaccrediteerd zijn, maar wel de studiebewijzen. Logischerwijs zou iedere school die dezelfde studiebewijzen aflevert dus ook in deze categorie moeten opgenomen worden. Dat is echter niet zo. Als een school van oordeel is dat ze eveneens in die lijst zou moeten opgenomen worden, dan moet zij daarvoor een aanvraag indienen.
Dit is de initiële lijst:
Lycée Français Jean Monnet
Ukkel Lycée International
Antwerpen Internationale Deutsche Schule Brüssel
Wezembeek-Oppem Brussels American School (DoD)
Sterrebeek Japanese School of Brussels
Oudergem American School (DoD)
Meeuwen-Gruitrode The British Junior Academy of Brussels
Etterbeek St Paul’s British Primary School
Tervuren World International School
Sint-Genesius-Rode
Scholen in het buitenland
Dit zijn scholen die in het land waarin ze gevestigd zijn erkend worden door de desbetreffende overheid. Er zijn echter ook landen waarin scholen perfect legaal de titel ‘school’ kunnen dragen en voldoen aan de leerplicht, maar die niet noodzakelijk een studiebewijs afleveren dat erkend wordt door de overheid. Op dit ogenblik kan de eenvoudige keuze voor ‘een’ school in het buitenland volgens het decreet dus geen probleem vormen, maar noteer wel dat onze overheid verwacht dat die school gelijkwaardig onderwijs aanbiedt. De meest voor de hand liggende scholen zijn de scholen in de grensstreek, maar ook scholen met internaten komen wel vaker voor.